Bijzondere monumenten
Naast dat Bergen bekend staat om zijn kunst en cultuur is er ook een groot aantal historische monumenten aanwezig. Monumenten die je de verhalen vertellen over het dorp Bergen. Wij lichten graag een aantal verhalen aan je uit!
Het Zeehuis
Het Zeehuis dateert uit 1908 en is het eerste van de drie 'koloniehuizen' in het toen jonge dorp Bergen aan Zee. Het herstellingsoord werd gebouwd in opdracht van het Burgerweeshuis te Amsterdam en was bedoeld voor stadse 'bleekneusjes' om aan te sterken door de zon, bossen, duinen en zee. De kinderen verbleven hier zo'n drie tot zes weken. Sinds 1961 is het eigendom van het Nivon en functioneert het als Natuurvriendenhuis.
Andere Tijden maakte een korte aflevering over vakantiekolonies in Nederland.
Museum Het Sterkenhuis
Dit oude woonhuis uit het jaar 1655 werd vroeger door verschillende gezinnen bewoond. In 1913 verwierf de familie Sterken het vervallen pand in erfpacht van de gemeente en liet het restaureren onder architectuur van Maurits Plate. Twee jaar later vond de museumcollectie, die was bijeengebracht door M.A.D. van Reenen-Völter, er zijn onderkomen, waarna het pand in 1918 werd teruggeschonken aan de gemeente. Rond 1900 veranderde het boerendorp Bergen razendsnel. Er kwamen kunstenaars, toeristen en hotels. In museum Het Sterkenhuis is dit oude dorpsleven bewaard gebleven.
't Oude Raethuys
'T Oude Raethuys in oud-Hollandse stijl werd in 1903 volgens ontwerp van J.A.G. van der Steur gebouwd ter vervanging van het 18de-eeuwse rechthuis van Bergen. Het herbergde tot 1915 ook de ‘oud-Bergense kamer’ met een collectie, die het begin vormde van Museum Het Sterkenhuis. Vanaf 1980 fungeert het als bescheiden zalencomplex, hierbij werd ook deel van het naastliggende pand betrokken. Dit karakteristieke huis met zijn grote tuin en een monumentale rode beuk werd omstreeks 1860 gebouwd als dokterswoning en fungeerde later jarenlang als dorpshuis.
Museumkamer blooming
Vlak na de Tweede Wereldoorlog begon in het Noord-Hollandse Bergen een Volkshogeschool om mensen nieuwe perspectieven voor de toekomst te bieden. Kennis en vaardigheden werden gedeeld waardoor mensen en bedrijven weer vertrouwen kregen. In het midden van de jaren ’60 groeide de Volkshogeschool Bergen door naar een professioneel trainings- en adviesbureau. Hoewel de markt in de jaren ’80 veranderde, hield de Volkshogeschool, inmiddels omgedoopt tot VHS Bergen, haar kernwaarden hoog. Je werd uitgedaagd tot bloei te komen, op sociaal, cultureel, mentaal, creatief, spiritueel en fysiek vlak. Langzamerhand groeide VHS Bergen uit tot een plek waar leren en logeren samen kwam.
Door middel van historische objecten als schilderijen, boeken en meubels wordt het verhaal van dit monument tot leven gebracht in Museumkamer blooming.
Vredeskerkje
Het Vredeskerkje in Bergen aan Zee vormt al vanaf de oprichting in 1918 het religieuze-, maatschappelijke- en culturele middelpunt van het dorp. Onder het burgemeestersechtpaar Van Reenen-Völter werd het Vredeskerkje gesticht; het zou een kerk voor iedereen worden, niet bedoeld voor een specifieke geloofsovertuiging.
Museum Vliegveld Bergen
In 1937-1938 werd er in Bergen een militair vliegveld aangelegd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het in gebruik genomen door de Luftwaffe en zijn er meerdere bunkers rondom het vliegveld gebouwd. Tot 2014 behield het vliegveld een militaire functie. Het museum bevat vele bijzondere objecten die het verhaal van het vliegveld in de periode 1940-1945 vertellen.
Oude Begraafplaats
De Oude Begraafplaats, de naam zegt het al, is niet meer in gebruik maar wordt sinds 1996 geadopteerd door de Historische Vereniging Bergen. Talloze bekende Bergenaren hebben hier hun rustplaats gevonden. De groene omgeving in combinatie met de historie en symboliek maakt het een uniek monument.
De Ruïnekerk
In het najaar van 1421 vond er een stormvloed plaats bij Zanegeest. Hierdoor vluchtten de inwoners van Petten naar de kerk in Bergen. Tevergeefs. Na het doorbreken van de zanddijk was de macht in handen van het water en nam het leven van ongeveer 400 Pettenaren. Enkele dagen later vond men tussen het puin een houten kistje. Hierin bevonden zich heilige hosties en zeewater: de hosties werden ter plekke genuttigd en het zeewater werd opgeborgen in een schotel in de oude dorpskerk van Bergen, de voorloper van de Ruïnekerk. Op Pinksteren 1422 voltrok het Mirakel van Bergen toen men ontdekte dat het zeewater was verdwenen en er een dun laagje rode stof op de bodem lag. Het kon niet anders dan dat dit het bloed van Christus zou zijn. Van het een kwam het ander en al snel werd Bergen een pelgrimsoord.
Op 21 februari 1574, tijdens de Opstand, werd de kerk geplunderd en afgebrand door geuzen onder leiding van Diederik Sonoy. Hierbij ging een groot deel van de kerk, waaronder de toren, verloren. Na de Reformatie werd de Ruïnekerk in gebruik genomen als protestantse kerk.
Tijdens de Slag bij Bergen, in 1799, werd er zwaar gevochten rond de kerk. De vele kogelgaten en -inslagen herinneren hier nog aan. In de twintigste eeuw werd de kerk gerestaureerd tot haar huidige vorm.